Người Lính Còn Lại

Truyện ngắn Nguyễn Ý Thuần
 
Tôi là con út của một gia đình có ba mươi bốn đứa con nhưng lại là anh của hai mươi chín em vừa trai, vừa gái. Hơi rắc rối đấy nhé. Cần giải thích rõ hơn kẻo có sự lầm lẫn giữa người đọc và người viết, như việc lầm lẫn thường xảy ra giữa bố tôi và bầy con, khi gọi tên từng đứa.
Bố tôi là một người đàn ông đào hoa. Ngoài sáu bà vợ sống chung một nhà, ông còn khoảng (theo lời ông kể lúc vui chuyện) hơn chục bà nhân tình. Nghĩa là con số hơn chục bà nhân tình có thể hơn. Vì, như đã nói, đó chỉ là những bà ông kể lúc vui chuyện, còn lúc buồn chuyện thì chưa. Điều này còn có nghĩa ngoài số ba mươi bốn anh, chị, em tôi thuộc sáu dòng được công nhận, dám bọn tôi còn chừng ba mươi bốn hay nhiều hơn, hay ít hơn anh, chị, em nữa mà chưa nhận ra nhau. Và, sự rắc rối có từ ông bố đào hoa ảnh hưởng đến việc gây dựng vợ chồng cho đến đời cháu tôi mới dứt. Để tránh người cùng họ lấy lẫn nhau mà. Nhưng thôi! Đó là việc sau này, còn hiện tại ba mươi bốn anh em tôi đều ngán ngẩm “áp dụng” qui luật của bố tôi đặt ra: trước khi yêu ai, lấy ai phải xem kỹ có phải là một trong những đứa con bị ông bỏ quên không. Để yên tâm, bọn tôi thường những người cùng họ nên đám con dâu, con rể của bố tôi đều mang họ khác. Phạm, Lê, Trần, Lý, Quách v.v… Còn tôi? Mãi đến nay vẫn còn độc thân bởi tất cả những cô gái tôi gặp đều toàn họ Nguyễn!

Tật Nguyền

Truyện ngắn Nguyễn Ý Thuần

Vũ bắt đầu mang tật từ năm đệ tam. Sau một cơn bệnh, chân trái không còn phát triển như chân phải. Sự mất cân xứng làm thân thể nó lệch hẳn. Đã vậy, chân phải như được hưởng phần dư thừa của sự dinh dưỡng dành của chân trái nên to khác thường. Bắp chân phải mập, núng nính nọng thịt, mỡ đứng cạnh chân trái khẳng khiu như anh ba tàu nhà giàu đứng cạnh đứa bé bị còi. Cứ thế, việc đi lại ngày càng khó, cho đến năm đệ nhị Vũ phải dùng nạng chống.
Dù gia đình sống chật vật, ba má Vũ vẫn gắng chữa cho con. Nhưng các bác sĩ đều lắc đầu, cuối cùng Vũ đành chấp nhận sự bất công dành cho mình, được biểu hiện trên thân thể bằng hai cây nạng chống để đi vào đời. Ban đầu Vũ rất buồn và mang mặc cảm khi đứng cạnh bạn bè nhưng thời gian này khá ngắn, chỉ độ vài tháng rồi được thay bằng thái độ tự nhiên. Vũ đến trường như ngày chưa mang nạng chống, không ngại ngùng hay mặc cảm. Khoảng cách giữa Vũ với mọi người mất dần. Hình ảnh Vũ và hai cây nạng chống thành quen, không ai còn ánh mắt ái ngại dành cho thằng bạn không may. Vũ vui vẻ sinh hoạt, học hành, đùa giỡn với bạn bè. Ngay cả những cuộc tranh tài thể thao Vũ cũng là người cổ võ nhiều nhất. Vui buồn tùy theo số điểm thắng, thua của đội nhà, nồng nhiệt như chính mình đang tham dự. Dần dà, đôi nạng chống trở thành một phần thân thể của nó. Tự nhiên như mọc thêm hai chân gỗ. Đã có lần tôi gặp Vũ mân mê tay cầm bóng loáng một cách yêu thích như tách rời cặp nạng thì nó không còn là nó nữa.
Chúng tôi chơi với nhau từ năm đệ thất. Tuổi mười một với nhũng trò nghịch “ăn rơ” đã làm hai đứa thân nhanh. Trong sự bỡ ngỡ của những học sinh tiểu học vừa lên trung học, ngôi trường mới với khoảng sân rộng thênh thang làm tôi và Vũ cảm thấy lạc lõng. Có thêm một thằng bạn cũng đỡ lắm chứ? Nhất là cùng sở thích đùa nghịch. Bọn tôi chia nhau từ đĩa đu đủ bò khô, ly chè đậu đỏ cho đến những bài tập toán và Anh Văn. Không gian thu lại trong tình bạn từ những năm đầu trung học. Hết năm đệ tứ, việc chọn ban để học cũng là quyết định chung của cả hai. Bởi vậy, khi Vũ bị bịnh, mang tật, chính tôi lại là người buồn hơn. Đến độ, Vũ phải nói.

Điểm Nối

Truyện ngắn Nguyễn Ý Thuần.
 
“Vậy là đủ, thôi tôi về.” Ông Trị ngồi yên nhìn người bạn cũ bước ra cửa. Gió tháng ba với cơn mưa đột ngột của San Jose hắt hơi lạnh vào nhà. Tất cả đều không như ông nghĩ khi bắt đầu nộp đơn xin xuất cảnh. Đó là lần thứ tư họ gặp nhau, sau hơn một năm ông Trị đến Mỹ.
Qua khe hở của tấm mành nhựa che cửa sổ, những ánh đèn đủ màu từ dãy thương xá phía đối diện hắt vào nhấp nháy, rơi trên mặt thảm chuỗi hình ảnh méo mó. Cảnh sang trọng của căn phòng vẫn xa lạ với ông. Hơn một năm với các lần háo hức gặp người này, kẻ nọ cũng là hơn năm thất vọng. Bạn bè, thân nhân, người cùng cảnh ngộ… tưởng như ai cũng khoác lên người một lớp vỏ nào đó. Ngay cả những người gần gũi nhất.
Từ phía phòng ngủ có tiếng cửa mở. Ông Trị xoay lại, dõi theo ánh vàng nhạt bám trên thảm đang tỏa lớn rồi ngước lên. Người đàn bà thật thân quen và cũng thật xa lạ hiện trước mặt.
Bà Trị lặng lẽ nhìn chồng. Hai ánh mắt gặp nhau. Lạnh như đã lạnh. Khoảng cách từ cánh cửa đến chiếc bàn xa hơn khoảng cách từ những trại tù đến đây. Ông Trị nén tiếng thở dài, giọng nhỏ. “Chưa ngủ sao em?” Một cái lắc đầu được làm trước câu hỏi. “Anh Tuấn đã về?” Một cái gật đầu thay câu trả lời. Rồi cả hai lại im lặng khi ánh mắt vẫn không rời nhau. Trong dáng ngồi thu mình, lọt thỏm trong lòng ghế, ông Trị trông ủ rũ, tội nghiệp nhưng bà Trị chỉ thấy chán chường và khó chịu. Mười mấy năm chờ đợi với những khát khao, réo mời, đã bao lần bà đã cố nén để chờ ngày gặp lại. Nhưng chỉ gặp thất vọng.

Cậu Út

Truyện ngắn Nguyễn Ý Thuần

Tôi bắt đầu khó chịu khi gặp hắn trước lần hẹn thứ ba. Vẫn bộ quần áo vàng dành cho sinh viên sĩ quan lúc đi phép, hắn thản nhiên ngồi tại câu lạc bộ sĩ quan. Chung quanh, mọi người đều mặc đồ trận, kể cả những sĩ quan trẻ ngồi cùng bàn với hắn. Trừ bộ quần áo khác người, còn lại từ thái độ đến cung cách ăn nói của hắn không có gì khác lạ. Nâng ly bia, cụng ly, uống một hơi dài. Rồi cười nói, vung tay, xoãi chân như việc hắn có mặt tại đây trong bộ quần áo vàng là điều tự nhiên. Bất cần thiên hạ với những cái nhìn kỳ cục ném về. Kể cả tôi, tiểu đoàn trưởng của tiểu đoàn hắn phải trình diện.
Một vài cái nhìn của đám sĩ quan trẻ ngồi cùng bàn với hắn hướng về khi tôi ngồi xuống. Những cái cười, cái gật đầu được làm. Tôi gật đầu đáp lễ. Hắn cầm ly bia lên uống một hơi dài. Đám sĩ quan trẻ cùng bàn thì thầm với hắn. Hẳn đang nói về tôi. Đột nhiên tôi có ý nghĩ theo dõi thái độ hắn – sau khi đã biết tôi sẽ là tiểu đoàn trưởng của hắn – thì thế nào. Ngạc nhiên? Bối rối? Rồi sẽ làm một cái chào làm quen đầy ngượng ngùng như hầu hết các sĩ quan vừa ra trường về trình diện đơn vị. Nhưng không, mọi suy đoán của tôi đều sai. Chỉ thấy sau các câu thì thầm của những người ngồi cùng bàn là cái gật đầu hờ hững của hắn. Lại thêm một câu nói của người ngồi bên trái hắn. Lần này tôi cảm thấy khó chịu vì bắt gặp cái nhún vai của hắn.
Nén bực bội, tôi quay sang hướng khác. Thái độ dửng dưng và cái nhún vai của hắn vẫn đeo đuổi tôi. Cảm giác khó chịu mỗi lúc mỗi tăng khi tiếng cười nói của bàn hắn vang đến. Cuối cùng là tự ái bùng lên với ý nghĩ bị coi thường. Dù sao hắn cũng chỉ là một sĩ quan thuộc cấp, không thể có hành động như thế được.

Tối Tháng Năm Tại Quán Ăn Đường Fifth


tặng Cao xuân Huy

– Hình ảnh cuối của tao về cuộc chiến là cái xác cụt đầu nằm vắt ngang bờ ruộng. Hai bàn chân trắng bệch gác lên mặt đường.
– Của…
– Chẳng biết của ai. Vỏn vẹn một cái quần đùi với những vệt máu đặc bám quanh cổ.
Họ nhìn nhau rồi cùng quay sang hướng khác. Người có râu xoa cằm. Những sợi râu xoắn lại làm vệt bọt bia bám trên mép loang xuống, lấp lánh ánh đèn hắt vào. Ðám râu như khuyết một lỗ.
– Thảo nào…
– Thảo nào cái gì?
– Ít khi nghe mày kể chuyện lính.
Người không râu không trả lời. Khuôn mặt trắng xanh có đôi lông mày rậm, giao nhau giữa trán. Trừ đôi lông mày, hắn trông hiền như người chỉ biết bốn bức tường và các dụng cụ văn phòng. Hắn bưng ly bia lên uống cạn, buông một tiếng “khà” khoan khoái khi nhìn qua khung cửa kính. Bên kia đường là bãi đất trống cạnh con đường nhỏ, sâu, yên tĩnh với hai hàng cột điện sáng vàng vọt. Một vài chiếc xe vụt qua, ánh đèn loé lên rồi tắt như chưa từng có.
Từ ngã tư, đèn đường thay từng lúc hắt lên mặt người có râu những vệt màu. Hung hãn đỏ. Mệt mỏi xanh. Rồi màu da hòa vào vàng. Khuôn mặt biến theo nhịp đèn, chỉ còn đám râu với vệt bia bẩn không đổi. Ðôi mắt hắn nheo lại, những nếp nhăn nổi lên.

nhắc nhau một thủa ấu thời

Thơ Nguyễn Ý Thuần

ô quan
kẻ ô đếm sỏi trao nhau
thả ao cá thử ai giàu hơn ai
mười năm đời bỗng chia hai
vạch ranh ngày cũ chẳng phai trong hồn

lò cò
bẹt, cò nghiêng ngả chân son
tranh nhà, chia đất cũng hòn gạch thôi
hôm nay gặp giữa chợ đời
sao chia cay đắng trên lời chào nhau

Đứa Em Hạnh Phúc

Truyện ngắn Nguyễn Ý Thuần

Cho đến lúc gặp lại tôi sau tám năm, Chi vẫn chưa lấy chồng. Em tôi vẫn đẹp, dễ thương như ngày còn ở gia đình nhưng phong thái của một thiếu nữ trưởng thành hiện rõ. Nụ cười vẫn tươi nhưng từ tốn hơn. Mắt chưa mất nét long lanh nghịch ngợm nhưng thêm ánh độ lượng. Đôi mắt em tôi giống hệt mắt bố tôi lúc còn sống.
— Mày năm nay bao nhiêu rồi Chi?
— Hai mươi sáu. Anh hỏi làm gì?
— Sao không chịu lấy chồng?
— Anh năm nay bao nhiêu?
Tôi nhún vai trước nụ cười của Chi.
— Đàn ông con trai thì không sợ nhưng con gái coi chừng đấy.
— Em đâu có ngán.
Chi bắt chước tôi làm một cái nhún vai bất cần. Nhìn đứa em thứ mười bốn của gia đình trong phong thái chững chạc, lớn khôn bất giác tôi bàng hoàng. Mới ngày nào Chi còn bé, suốt ngày lăng xăng trong nhà, lẫn vào các anh em khác như một viên gạch được xây trong bức tường, bám chung vào vôi vữa cùng các viên gạch khác, tưởng nếu bị tách lìa thì khó lòng đứng vững. Vậy mà hôm nay, em tôi đã tự bắt đầu cuộc sống nơi xứ lạ. Một cuộc sống đủ để gia đình tôi yên tâm vì đứa con gái lưu lạc từ tấm bé.

Người Đàn Ông Chủ Nhật


Truyện ngắn Nguyễn Ý Thuần

Hắn nằm trên nệm ghế. Hơi thở dồn với vệt rãi bám trên mép trông như đứa trẻ trong giấc ngủ. Ví von thế cũng gượng khi nhìn hắn. Vạm vỡ, mạnh, nồng mồ hôi và bừng chất đàn ông làm giống cái phải thèm. Nhưng tôi vẫn nghĩ là một đứa bé để được an tâm qua sự quan hệ không bình thường. Thân như vợ chồng nhưng cũng lạ như hai người chưa lần gặp.
Đến giờ tôi vẫn chưa biết tên thật của hắn. Ngày theo ngày, hắn mang những cái tên mới. Lúc thì Minh. Lúc thì Huy. Lúc thì Trường… Mỗi tên mang một nhân cách và tên tôi cũng đổi. Dung. Hà. Jeanne, Mary…   Quá nhiều tên được gọi và dùng tôi không thể nhớ hắn đã mang tên gì và mình là ai. Chúng tôi lẫn vào những người lạ. Nhưng dù tên gì hay là ai, tôi luôn được đón và nhận những điều tưởng không thể có.

Tôi không đẹp. Điều này tôi biết từ ngày vừa lớn. Thứ nhan sắc trung bình của đứa con gái nhà nghèo chỉ cho tôi giấc mơ bình thường như lấy chồng, đẻ con, nấu nướng, may vá, làm việc vặt trong bốn bức vách gỗ. Chỉ vách gỗ chứ không dám nghĩ đến bốn miếng tường tô vôi vữa nên tôi đã sống lặng lẽ cho đến ngày Vị chết.
Sau hơn hai mươi năm, tôi chỉ còn các nếp nhăn, các đụn mỡ dư, không cần thiết cho lần hồi xuân. Số vốn nhỏ vơi hẳn sau đám táng Vị. Người chồng đi mang gần hết những gì mang lại để tôi ngơ ngác khi ba đứa con về với gia đình riêng ở ba thành phố khác. Căn chúng cư một phòng vắng hơn khi tôi bắt đầu sống một mình.

Đêm Biển Chia Đôi


Truyện ngắn Nguyễn Ý Thuần

Họ ngồi trên một bệ xi măng, sát con đường Duy Tân chạy dọc theo bờ biển. Trước mặt là bãi cát trải dài xuống mặt nước đang có từng cơn sóng phẫn nộ của tháng chạp. Gió lạnh, gắt thổi từng cơn nhanh và mạnh. Mùa đông Nha Trang không đổi.
Ông Phục lấy một điếu thuốc, gắn lên môi rồi cúi xuống, áp mặt vào vạt áo khoác để bật lửa. Ánh sáng từ đầu que diêm bùng lên được giữ khéo léo, che chiều gió. Điếu thuốc được đốt. Ông Phục đưa gói thuốc cho con.
– Con cảm ơn Bố.
Thành đón lấy gói thuốc, lập lại các động tác móc thuốc, rút thuốc, gắn lên môi giống ông Phục đã làm nhưng điếu thuốc được châm bằng ngọn lửa ga nhỏ và mạnh. Trong đêm, hai đốm lửa lóe cháy, lập lòe theo từng hơi thuốc. Lần nói chuyện của hai người đã vào khúc quanh ngượng ngập. Hai điếu thuốc được đốt như hành động khỏa lấp những điều họ không muốn nhắc lại.
Hết điếu thuốc, ông Phục thả mẩu tàn xuống đất, dụi kỹ trên thềm xi măng nhám. Thành nhìn quanh tìm cái gạt tàn hoặc thùng rác nhưng không thấy. Anh chép miệng, búng mẩu thuốc còn lại ra xa. Vệt lửa bay cong trên không hơn nửa vòng rồi bị gió tạt xuống mặt cát.
– Bố không biết nói gì hơn.

Sơ Nét

Nguyễn Ý Thuần: Sinh tại Hà Nội, lớn lên tại Nha Trang.
Trước 30 tháng tư 1975:
– Đi tu
– Đi học
– Đi lính
Sau 30 tháng tư 1975:
– Đi tù
– Đi vượt biên
– Đi Mỹ
– Đi làm
Hiện tại:
– Về hưu
Bắt đầu viết từ năm 1985 trên Làng Văn, Văn Học, Nhân Văn, Ngày Nay, Thế Kỷ 21, Hợp Lưu, Văn Uyển, Hoa Sen, Người Việt, Người Việt Tự Do, Người Việt Bắc Cali, Bán Nguyệt San Tự Do, Galang v.v…
Sách đã in:
Tối Tháng Năm Tại Quán Ăn Đường Fifth: Truyện ngắn, Văn Nghệ xuất bản năm 1989.
Sợi Chỉ Trong Hồn: Truyện dài, Thời Văn xuất bản năm 1990
Người Lính Còn Lại: Truyện ngắn, Nhân Văn xuất bản năm 1991
Ở Chốn Không Quen: Truyện ngắn, Thời Văn xuất bản năm 1993.